Thuế tối thiểu toàn cầu, hay còn được biết đến với tên gọi Thuế Tối Thiểu Bổ Sung (AMT), là một chủ đề nóng trong lĩnh vực tài chính và thuế hiện nay. Đây không chỉ là một quy định mới mà còn là một bước ngoặt lớn trong cách các quốc gia quản lý và thu thuế từ các doanh nghiệp đa quốc gia. Thuế tối thiểu toàn cầu được thiết kế để đảm bảo rằng các công ty lớn phải đóng góp một phần thuế công bằng, bất kể họ hoạt động ở đâu trên thế giới.
Định Nghĩa và Bối Cảnh
Định Nghĩa Thuế Tối Thiểu Toàn Cầu
Thuế Tối Thiểu Toàn Cầu là một loại thuế được áp dụng để đảm bảo rằng các doanh nghiệp đa quốc gia phải trả một mức thuế tối thiểu nhất định, bất kể họ có lợi dụng các lỗ hổng thuế ở các quốc gia khác nhau hay không. Đây là một phần của Trụ cột 2 trong Chương trình hành động chống xói mòn cơ sở thuế và dịch chuyển lợi nhuận (BEPS) do Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế (OECD) khởi xướng từ tháng 6/2013.
Bối Cảnh Ra Đời
Chương trình hành động chống xói mòn cơ sở thuế và dịch chuyển lợi nhuận (BEPS) được OECD khởi xướng nhằm giải quyết vấn đề các công ty đa quốc gia thường tìm cách tối thiểu hóa nghĩa vụ thuế của mình bằng cách chuyển lợi nhuận sang các quốc gia có thuế suất thấp. Thuế tối thiểu toàn cầu là giải pháp quan trọng để giải quyết vấn đề này.
Đối Tượng Áp Dụng
Các Doanh Nghiệp Phải Chịu Thuế
Thuế tối thiểu toàn cầu áp dụng cho các công ty, tổ chức thuộc tập đoàn đa quốc gia có doanh thu trong báo cáo tài chính hợp nhất của công ty mẹ tối cao ít nhất 02 năm trong 04 năm liền kề trước năm tài chính tương đương 750 triệu euro (EUR) trở lên. Điều này đảm bảo rằng chỉ những doanh nghiệp có quy mô lớn mới phải chịu loại thuế này.
Trường Hợp Ngoại Lệ
Có một số trường hợp ngoại lệ, bao gồm tổ chức của chính phủ, tổ chức quốc tế, tổ chức phi lợi nhuận, quỹ hưu trí, v.v., không phải chịu thuế tối thiểu toàn cầu.
Thời Điểm Áp Dụng
Thời Điểm Bắt Đầu Áp Dụng
Việt Nam sẽ chính thức áp dụng thuế tối thiểu toàn cầu từ năm tài chính 2024, theo Nghị quyết 107/2023/QH15 và có hiệu lực thi hành từ ngày 01 tháng 01 năm 2024.
Cách Tính Thuế Tối Thiểu Toàn Cầu
Công Thức Tính Thuế
Tỷ lệ thuế bổ sung được tính bằng cách lấy thuế suất tối thiểu (là 15%) trừ đi thuế suất thực tế mà doanh nghiệp đang phải trả. Công thức này giúp đảm bảo rằng doanh nghiệp luôn phải trả ít nhất là 15% thuế trên lợi nhuận của mình.
Thành Phần Của Công Thức
- Thu nhập ròng: Theo quy định về thuế tối thiểu toàn cầu.
- Giá trị tài sản hữu hình và tiền lương: Được giảm trừ khi tính toán.
- Tổng số thuế thu nhập doanh nghiệp: Tại Việt Nam thuộc phạm vi áp dụng đã được điều chỉnh.
Kê Khai và Nộp Thuế
Thời Hạn Nộp Tờ Khai
Doanh nghiệp phải nộp tờ khai thông tin và tờ khai thuế thu nhập doanh nghiệp bổ sung chậm nhất là 12 tháng sau ngày kết thúc năm tài chính. Đối với năm đầu tiên, thời hạn này là 18 tháng; đối với các năm tiếp theo, thời hạn này là 15 tháng.
Hồ Sơ Cần Thiết
Khi kê khai và nộp thuế, doanh nghiệp cần chuẩn bị:
– Tờ khai thông tin
– Tờ khai thuế thu nhập doanh nghiệp bổ sung
– Bản thuyết minh giải trình chênh lệch do khác biệt giữa các chuẩn mực kế toán tài chính.
Hướng Dẫn Cho Doanh Nghiệp
Chuẩn Bị Hồ Sơ
Doanh nghiệp cần chuẩn bị đầy đủ hồ sơ cần thiết cho việc kê khai và nộp thuế. Điều này bao gồm việc thu thập và sắp xếp các tài liệu liên quan đến thu nhập, chi phí, và các khoản giảm trừ theo quy định.
Đánh Giá Tác Động
Để đánh giá tác động của thuế tối thiểu toàn cầu, doanh nghiệp nên xem xét kỹ lưỡng các thay đổi trong cấu trúc thuế của mình. Điều này có thể bao gồm việc tái cấu trúc các hoạt động kinh doanh, xem xét lại các chiến lược thuế hiện tại, và chuẩn bị cho các chi phí bổ sung có thể phát sinh.
Giải Pháp Thích Ứng
Doanh nghiệp có thể áp dụng several giải pháp để thích ứng với thuế tối thiểu toàn cầu:
– Tái cấu trúc hoạt động kinh doanh để tối ưu hóa nghĩa vụ thuế.
– Đánh giá lại các thỏa thuận chuyển giá và chính sách phân bổ lợi nhuận.
– Đầu tư vào công nghệ và hệ thống quản lý thuế để đảm bảo tuân thủ đầy đủ.
Hướng Dẫn Cho Cá Nhân
Áp Dụng Đối Với Cá Nhân
Thuế tối thiểu toàn cầu không áp dụng trực tiếp đối với cá nhân vì nó chủ yếu nhắm vào các doanh nghiệp đa quốc gia có quy mô lớn. Tuy nhiên, cá nhân vẫn có thể bị ảnh hưởng gián tiếp nếu họ là cổ đông hoặc nhân viên của các công ty này.
Tác Động Gián Tiếp
Cá nhân có thể bị ảnh hưởng gián tiếp thông qua:
– Thay đổi trong giá trị cổ phiếu nếu công ty họ đầu tư bị ảnh hưởng bởi thuế tối thiểu toàn cầu.
– Thay đổi trong chính sách lương và phúc lợi do công ty điều chỉnh để đối phó với chi phí thuế tăng thêm.
Kết Luận
Thuế tối thiểu toàn cầu là một bước quan trọng trong nỗ lực chống xói mòn cơ sở thuế và dịch chuyển lợi nhuận. Để chuẩn bị và thích ứng với thay đổi này, doanh nghiệp cần hiểu rõ về đối tượng áp dụng, thời điểm áp dụng, cách tính thuế, và các yêu cầu về kê khai và nộp thuế.
Lời khuyên cho doanh nghiệp và cá nhân là nên bắt đầu chuẩn bị từ sớm bằng cách đánh giá tác động của thuế tối thiểu toàn cầu lên hoạt động kinh doanh của mình và tìm kiếm các giải pháp thích ứng phù hợp. Bằng cách này, cả doanh nghiệp và cá nhân đều có thể sẵn sàng cho những thay đổi sắp tới trong hệ thống thuế.