Đạo luật Người Khuyết Tật Hoa Kỳ (ADA) là một trong những quy định quan trọng nhất về quyền của người khuyết tật trên toàn thế giới. Được ký vào năm 1990 bởi Tổng thống George H.W. Bush, ADA nhằm mục đích bảo vệ và đảm bảo quyền bình đẳng cho những cá nhân bị khuyết tật trong các lĩnh vực khác nhau của cuộc sống.
ADA không chỉ là một đạo luật; nó là một tuyên bố mạnh mẽ về sự cam kết của xã hội đối với việc tạo ra một môi trường bao gồm và công bằng. Từ việc làm đến dịch vụ công cộng, từ giáo dục đến vận tải, ADA đã thay đổi cách chúng ta nhìn nhận và hỗ trợ những người khuyết tật.
I. Đối Tượng Being Bảo Vệ
Ai được bảo vệ theo ADA?
ADA bảo vệ những cá nhân bị khuyết tật, bao gồm cả những người có khuyết tật thực tế, hồ sơ khuyết tật, và được coi là bị khuyết tật.
- Khuyết tật thực tế: Là khiếm khuyết hiện tại làm hạn chế đáng kể một hoặc nhiều hoạt động sinh hoạt chính như tự chăm sóc, thực hiện công việc tay chân, đi bộ, nhìn, nghe, nói, thở, học tập và làm việc.
- Hồ sơ khuyết tật: Là có lịch sử về khiếm khuyết đó.
- Được coi là bị khuyết tật: Là bị đối xử như bị khuyết tật dù không thực sự có.
Ví dụ về các hoạt động sinh hoạt chính bị ảnh hưởng bao gồm việc tự chăm sóc bản thân, thực hiện công việc tay chân, đi bộ, nhìn, nghe, nói, thở, học tập và làm việc.
II. Phạm Vi Áp Dụng
Các lĩnh vực được ADA áp dụng
ADA có phạm vi áp dụng rộng rãi across several key areas:
Việc làm
- Bảo vệ chống phân biệt đối xử: Trong tuyển dụng, thăng tiến và các điều kiện làm việc.
- Đảm bảo tiếp cận: Các chương trình và dịch vụ tương tự như những người không khuyết tật.
Dịch vụ của chính phủ tiểu bang và địa phương
- Đảm bảo tiếp cận các dịch vụ công cộng: Từ các cơ sở y tế đến các cơ sở giáo dục và các dịch vụ khác do chính phủ cung cấp.
Nhà ở công cộng
- Quy định về thiết kế và tiếp cận nhà ở công cộng: Đảm bảo rằng các tòa nhà và cơ sở nhà ở công cộng đều có thể tiếp cận được cho người khuyết tật.
Vận tải
- Đảm bảo vận tải công cộng và tư nhân tiếp cận được cho người khuyết tật: Từ xe buýt đến tàu hỏa và các phương tiện vận tải khác.
Viễn thông
- Cung cấp dịch vụ viễn thông tiếp cận được cho người khuyết tật: Bao gồm cả dịch vụ điện thoại và internet.
III. Tiêu Chuẩn và Định Nghĩa
Định nghĩa về khuyết tật theo ADA
ADA định nghĩa về khuyết tật theo ba cách chính:
- Khuyết tật thực tế: Khiếm khuyết hiện tại làm hạn chế đáng kể một hoạt động sinh hoạt chính.
- Hồ sơ khuyết tật: Có lịch sử về khiếm khuyết đó.
- Được coi là bị khuyết tật: Bị đối xử như bị khuyết tật dù không thực sự có.
Tình trạng tạm thời hoặc giai đoạn cũng có thể được coi là khuyết tật nếu hạn chế đáng kể một hoạt động sinh hoạt chính trong một thời gian dài. Ví dụ như bệnh hoặc chấn thương có thể được coi là khuyết tật nếu chúng kéo dài và ảnh hưởng đáng kể đến cuộc sống hàng ngày.
IV. Quyền và Dịch Vụ
Quyền của người khuyết tật theo ADA
Người khuyết tật có các quyền sau theo ADA:
-
Sự điều chỉnh hợp lý: Đảm bảo tiếp cận các chương trình và dịch vụ tương tự như những người không khuyết tật.
- Ví dụ: Cung cấp thang máy trong tòa nhà để đảm bảo tiếp cận cho những người sử dụng xe lăn.
-
Giáo dục đặc biệt và dịch vụ liên quan:
-
Quyền nhận giáo dục công lập miễn phí và phù hợp (FAPE).
-
Ví dụ: Cung cấp giáo viên hỗ trợ đặc biệt hoặc thiết bị hỗ trợ trong lớp học.
-
-
Auxiliary aids and services:
-
Bao gồm giải thích viên, tài liệu âm thanh, thiết bị hỗ trợ, v.v..
-
Ví dụ: Cung cấp máy nghe cho những học sinh khiếm thính trong lớp học.
-
V. Trách Nhiệm và Thực Thi
Trách nhiệm của các tổ chức và cá nhân
Các tổ chức và cá nhân có trách nhiệm đảm bảo tuân thủ các tiêu chuẩn ADA trong:
- Việc làm
- Dịch vụ công
- Nhà ở
- Vận tải
- Viễn thông
Chính phủ liên bang cũng đóng vai trò quan trọng trong việc thực thi và giám sát ADA, đảm bảo rằng tất cả các bên liên quan đều tuân thủ luật pháp này.
VI. Ví Dụ và Áp Dụng Thực Tế
Các ví dụ về áp dụng ADA trong thực tế
-
Ví dụ về học sinh bị gãy chân và quyền được hỗ trợ theo Mục 504 và ADA: Học sinh bị gãy chân có thể yêu cầu hỗ trợ tạm thời như sử dụng thang máy hoặc có thêm thời gian để hoàn thành bài tập.
-
Ví dụ về việc cung cấp auxiliary aids and services trong môi trường làm việc và giáo dục: Một nhân viên khiếm thính có thể yêu cầu máy nghe hoặc giải thích viên trong các cuộc họp.
VII. Kết Luận
ADA là một bước tiến quan trọng trong việc bảo vệ quyền của người khuyết tật. Luật này không chỉ đảm bảo sự công bằng mà còn tạo ra một xã hội bao gồm và hỗ trợ hơn. Hãy tiếp tục hỗ trợ và bảo vệ quyền của những cá nhân này để chúng ta có thể xây dựng một thế giới nơi mọi người đều có cơ hội phát triển đầy đủ tiềm năng của mình.
Tóm lại, ADA là một công cụ mạnh mẽ giúp đảm bảo rằng mọi cá nhân đều có thể tham gia đầy đủ vào cuộc sống xã hội mà không bị phân biệt đối xử hoặc hạn chế do khuyết tật của họ.